Filibe’den gelerek 1911-1912 yılları arasında Türkiye’ye göç edip Turgutlu’ya yerleşen İsmail oğlu Hasan Efendi, askerliği sırasında trampet çaldığı ve terhisinden sonra da (belki hobi olarak) trampet çalmayı sürdürür. Bu nedenle “Filibeli Hasan Efendi” olan lakabı “Trampet Hasan” olur.

Kurtuluş Savaşında, işgalcilerin ilçeyi yangın yerine çevirmesi ve birçok insanı öldürmesi sonucu Turgutlu’da yeni mezarlığa ihtiyaç duyulur. Çalışkan, dürüst, faziletli, hayırsever bir iş adamı ve örnek bir meyve yetiştiricisi olan Hasan Efendi, ilçede yaşanan mezar yeri sıkıntısının giderilmesi için sorumluluk duyar ve büyük bir tarlasını mezarlık yapılmak üzere Belediye’ye bağışlar. Bu bağış, halk üzerinde büyük memnunluk uyandırır. Çünkü ilçe halkı açısından önemli bir sorun olan mezarlık sorunu çözümlenir.

Bundan sonra, vefat eden kişiler için “toprağa verildi” deyiminin yerini, ilçede hem kulağa daha hoş gelen, hem de acılı insanların acısını hafifletip gülümseten “Trampete gitti”  deyimi kullanılır. Turgutlu ve Anadolu folkloruna ilginç ve sevimli bir deyim kazandırılmış olur.

 

“HAYDARA SORALIM”

Manisa'nın Turgutlu (Kasaba) ilçesinde yediden yetmişe herkesin kullandığı “Haydar’a soralım” deyimi vardır. Mahallî deyimlerimizden olan bu deyiminin hikâyesi şöyledir:

“1896 doğumlu olan Haydar, Turgutlu'nun en eski aktarlarındanmış. Haydar’ın ataları Girit’ten göç etmiş. Haydar’ın dedesi Hacı İbiş de aktarmış. Dede mesleğini, ilk zamanlar Turgutlu’daki evlerinin bir odasında sürdüren Haydar, Yunan işgali sırasında işlerini annesine bırakıp, Deniz Polisi olarak İstanbul’a göreve gitmiş. Yunan İşgalinde, Ege’nin birçok yerinde olduğu gibi Turgutlu insanı da acılı günler yaşamış. Bu acılı günlerden sonra Turgutlu esnafı, elbirliğiyle Şadırvan Meydanı denilen yerdeki çarşıyı kurmuş. Haydar, İstanbul’daki görevini bitirip Turgutlu’ya dönmüş ve bu gün hala “Haydar’ın Dükkânı” olarak anılan Şadırvan Meydanındaki dükkânı alarak, evdeki işini burada sürdürmeye başlamış. O zamanlar şimdiki gibi doktorlar, eczaneler ve züccaciyeler yokmuş. Buna mukabil Haydar’ın dükkânında, iğneden ipliğe her türlü züccaciye eşyası ile her derde deva olacak ilaç ve baharat çeşitleri bulunurmuş. Haydar, dükkânındaki malları İzmir’den alırmış. Malların büyük bir kısmı nakliyesi sırasında, modern taşıtlar ve düzgün yollar olmadığı için, en çok da Turgutlu yakınlarındaki Irlamaz Çayı’ndan geçişleri sırasında ya dökülür ya da kırılırmış. Bu ağır şartlara rağmen Haydar, ne yapar ne eder, dükkânında her şeyi bulundururmuş. Bir hastalık karşısında çaresiz kalan Turgutlu halkı, “Haydar’a soralım, muhakkak o bilir” diyerek Haydar’ın aktar dükkânına koşar, derdini anlatır ve ondan derdine derman olacak şeyler alırmış. Yıllarca Turgutlu halkına şifa dağıtan Haydar, 1976 yılında ölmüş.”

Bugün Turgutlu halkı, hastalandığı zaman doktora gidip eczanelerden ilaç alıyor, ihtiyacı olan eşyaları değişik dükkânlardan temin ediyorsa da “Haydar’a soralım” sözüne geniş bir mana kazandırarak onu deyim haline getirmiştir.